วานนี้ (13 ก.พ.58) ทางมูลนิธิเพื่อผู้บริโภคร่วมกับเครือข่ายองค์กรผู้บริโภค 10 จังหวัด เสนอผลโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพผิดกฎหมาย ครั้งที่ 2 ซึ่งเป็นการเฝ้าระวังโฆษณาทางสื่อโทรทัศน์ดาวเทียมและเคเบิ้ลทีวี ระหว่างเดือน ตุลาคม ถึง ธันวาคม 2557 พบเกือบ 100% โฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพผิดกฎหมาย เนื้อหาบ่งบอกถึง การลดน้ำหนัก – ลดความอ้วน ขาว-สวย-ใส และรักษา-บำบัด-ป้องกัน สารพัดโรคตั้งแต่หัวจรดเท้า
นายพชร แกล้วกล้า ผู้ประสานงานโครงการสร้างเครือข่ายผู้บริโภคในกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ กล่าวว่า "ในจำนวนโทรทัศน์ดาวเทียม-เคเบิ้ล 18 ช่อง พบแล้ว 17 ช่อง ที่โฆษณาผิดกฎหมายและเป็นช่องที่กสทช. เคยสั่งปรับไปแล้ว 5 ช่อง ได้แก่ สถานีโทรทัศน์ไทยมุสลิม (TMTV) , ทีวีมุสลิมไทยแลนด์ , มีคุณทีวี , เอชพลัส (H+) และช่อง 8 (8 Channel : ดิจิตอลทีวี) ส่วนช่องที่เหลือ ก็พบโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพผิดหมาย จำนวน 85 ผลิตภัณฑ์ แต่ไม่เคยถูก กสทช.สั่งปรับ"
"ในส่วนของผู้แทนเครือข่ายผู้บริโภคภาคตะวันตก พบว่าการเฝ้าระวังโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพผิดกฎหมายจำนวน 95 ผลิตภัณฑ์ แบ่งเป็นอาหาร 55 รายการ พบเป็นกลุ่มโฆษณาว่ารักษา บำบัด บรรเทา และป้องกันโรคได้ กลุ่มเครื่องสำอาง 29 รายการ แบ่งย่อยออกเป็น 2 กลุ่มคือ โฆษณาว่าทำให้ ขาว – สวย – ดูอ่อนเยาว์ กับกลุ่มรักษาได้ เช่น สิว ฝ้า ทำให้ผมดกดำ เป็นต้น และผลิตภัณฑ์ยาจำนวน 11 รายการ สามารถแบ่งได้ 2 กลุ่ม คือ ยารักษาสารพัดโรค กับยาลดความอ้วน" นายสุนทร สุริโย กล่าว
คำกล่าวของโฆษณา ซึ่งเป็นธุรกิจอย่างหนึ่ง ผู้ประกอบการนั้นมีวิธีหลากหลายรูปแบบในการโฆษณา เพื่อให้ผู้บริโภคนั้นหลงเชื่อ นางสาวสิรินนา เพชรรัตน์ ผู้แทนเครือข่ายผู้บริโภคภาคใต้ กล่าวถึง วิธีการโฆษณาที่ผิดกฎหมายมีหลายรูปแบบ ได้แก่
- รูปแบบโฆษณาแฝงโดยวางผลิตภัณฑ์ไว้ส่วนใดส่วนหนึ่งของรายการ
- สัมภาษณ์กลุ่มบุคคล ที่มีชื่อเสียง ผู้ประกอบวิชาชีพ หรือผู้ป่วย
- เปิดสปอตในรายการ และแนะนำเพิ่มเติมโดยพิธีกร
- ให้ข้อมูลกล่าวอ้างเชิงวิชาการ เช่น การพิสูจน์ ส่วนประกอบของวัตถุดิบว่าสามารถรักษาโรคได้
ดังนั้นผู้บริโภคต้องระวังและมีสติอย่างมากในขณะรับชมรายการ หรือโฆษณาประเภทนี้ เพราะโฆษณาต่างๆเหล่านี้ ทำให้ผู้บริโภคได้รับข้อมูลที่เป็นเท็จ เกินจริง บางกลุ่มขาดการรักษาที่เหมาะสม ขั้นถึงกับเสียเงิน เสียทอง จนสุดท้ายเสียชีวิต
นางสาวสิรินนา กล่าวต่อว่า "ช่วงนี้จะเข้าเทศกาลวาเลนไทน์ การมอบสิ่งสิ่งดีให้แก่คนรัก ถือเป็นเรื่องที่ดี แต่คำพูดของโฆษณาบางกลุ่ม ที่กล่าวว่า “ดูแลคนที่คุณรัก ด้วย...” ทางโครงการฯ อยากให้ข้อมูลผู้บริโภคเป็นหลักในการพิจารณาก่อนเลือกซื้อสินค้ากลุ่มอาหาร ยา และผลิตภัณฑ์สุขภาพไว้ 3 ข้อ ดังนี้
-
- สังเกตเลขอนุญาต
เช่น ด้านอาหาร คือ ฆอ. .../... , กรณีด้านยา คือ ฆท. .../... , เครื่องมือแพทย์ คือ ฆท. ..../... ,
ส่วนเครื่องสำอางไม่ต้องมีเลขอนุญาตโฆษณา แต่ต้องไม่โฆษณาเกินจริง เป็นเท็จ ซึ่งจะมีความผิดตาม พ.ร.บ.คุ้มครองผู้บริโภค - พิจารณาเนื้อหา ว่าโฆษณาตรงกับผลิตภัณฑ์หรือไม่
- เนื้อหาโฆษณาโอ้อวดสรรพคุณเกินจริงหรือไม่ "
- สังเกตเลขอนุญาต
ทาง นางสาวจินตนา ศรีนุเดช สมาคมผู้บริโภคจังหวัดขอนแก่น ผู้แทนเครือข่ายผู้บริโภคภาคตะวันออกเฉียงเหนือ กล่าวว่า "จากปัญหาที่พบในการเฝ้าระวัง เครือข่ายองค์กรผู้บริโภคขอเสนอแนวทางในการกำกับดูแลและมาตรการเพื่อการคุ้มครองผู้บริโภค ดังนี้
- ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องบังคับใช้กฎหมาย สั่งระงับโฆษณา
เช่น (อย.) มีอำนวจตรวจสอบและออกคำสั่งให้ระงับการโฆษณาที่ฝ่าฝืนกฎหมายกับเจ้าของผลิตภัณฑ์ ผู้โฆษณา และผู้รับผิดชอบสื่อโฆษณา (กสทช.) มีอำนาจโดยตรงในการตรวจสอบและออกคำสั่งให้ระงับการดำเนินการลงโทษขั้นสูงสุดกับผู้ประกอบการที่มีการกระทำความผิดซ้ำซาก - ปรับปรุงบทกำหนดโทษ ให้เพิ่มบทกำหนดโทษสำหรับผู้กระทำผิด ตาม พ.ร.บ.อาหาร และ พ.ร.บ.ยา ให้มีความรุนแรงเพิ่มขึ้น
- เร่งรัดการจัดทำระบบฐานข้อมูลการอนุญาตโฆษณาอาหาร และเปิดให้สาธารณะเข้าถึงได้ เพื่อใช้ในการตรวจสอบว่าโฆษณานั้น ได้รับการอนุญาตหรือไม่ รวมถึงการแสดงข้อมูลโฆษณาต่างๆ ที่ผิดกฎหมาย และการดำเนินคดีสิ้นสุดแล้ว เพื่อประโยชน์ในการให้ความรู้แก่ผู้บริโภค
- กสทช. ควรดำเนินการหรือส่งเสริมให้เกิดการดูแลกันเองที่มีประสิทธิภาพ โดยผู้ประกอบการสื่อโทรทัศน์ ทั้ง ทีวีดาวเทียม เคเบิ้ลทีวี และดิจิตอลทีวี "
- ให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องบังคับใช้กฎหมาย สั่งระงับโฆษณา
นางสาวจินตนา กล่าวอีกว่า "โครงการฯ โดยแต่ละพื้นที่ได้ดำเนินการส่งข้อมูลการเฝ้าระวังนี้ ให้กับ กสทช. อย. และสสจ. ของแต่ละจังหวัด ส่วนกลางจะดำเนินการขอยื่นหนังสือเป็นทางการกับ สำนักงาน กสทช. และเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา เพื่อดำเนินการบังคับใช้กฎหมาย"
รายชื่อโฆษณาผลิตภัณฑ์สุขภาพผิดกฎหมายแบ่งตามประเภทและเนื้อการโฆษณา
กลุ่มผลิตภัณฑ์อาหาร จำนวน 56 ผลิตภัณฑ์
-
- กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่ารักษา บำบัด บรรเทา และป้องกันโรค (จำนวน 23 ผลิตภัณฑ์)
ได้แก่ Full Water Collagen, Munitize, น้ำมันมะพร้าว Tropicana, น้ำประจุพลังบำบัด, เกลือพลังบำบัด, มะเขือพวงสกัดตราพีระมิด, Jinga Juice, My Card I, Asta Care, ดี บี เอ็ม Double Maxx, Qualites, เครื่องดื่มใยอาหารซีโลส, ยูเมะพลัส, สาหร่ายแดง Amore, เห็ดหลินจือมิน, Enzboost, ซีน่า, ไลล่า ดีท็อกซ์, เรดมอส, Kamil ฮับบาตุซเซาดะฮ์, ซันคอลัสกา คอลลาเจน, GH3, เจนิฟู้ดส์ - กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่าลดน้ำหนัก (จำนวน 16 ผลิตภัณฑ์)
ได้แก่ CFB Super Block, Seven Mix, Ultra Sea, สาหร่าย Spirulina Hawaii, กาแฟ Fiber Coffee, Alday Alnite, Caloblock Plus, Srimex Capsule, The Secret Plus, Super SLIM Fat Burn, Lipo Block & Burn, Gold Shape Triple Plus Super Hi-Sol, คอนโทรล ไนท์ เบิร์นเนอร์ ฟอร์มูล่า, SP ไฟเบอร์, มิราไซม์ เอนไซม์, Gold Shape Extra Plus Super Hi-Sol - กลุ่มที่โฆษณาว่าทำให้ขาวขึ้น สวยขึ้น (จำนวน 12 ผลิตภัณฑ์)
ได้แก่ Jerz and Gloss Collagen, Astaxan Astaxantine, Vita-Plus, Biopharm Collagen Q10 Plus, Tewee, NuRiss Gluta อะมิโน พลัส 1000, Ovite, White Bright Wink and Blink, Millary, Namu Sop 100+, โดนัท คอลลาเจน, และ SunDOOme - กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่าทำให้ทั้งผอม ขาว สวย ดูดี (จำนวน 5 ผลิตภัณฑ์)
ได้แก่ Orita, Sup-ta Secret Gluta Plus, Nuvite, MiraCal, MiraPro
- กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่ารักษา บำบัด บรรเทา และป้องกันโรค (จำนวน 23 ผลิตภัณฑ์)
กลุ่มผลิตภัณฑ์เครื่องสำอาง จำนวน 29 ผลิตภัณฑ์
-
- กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่าทำให้ขาวขึ้น สวยขึ้น ดูอ่อนเยาว์โดยการเปลี่ยนแปลงการทำงานหรือโครงสร้างร่างกาย
ได้แก่ Juenesse, Raferri, Kory Serum, แป้งพัพฟ์ ทูเวย์ โอริเซ่, Helena de Troya, มาสก์ทองคำ แบรนด์ Pudi, M Grnesis, Liang, Sesedior, Miss Shark, PHD Age Repair Magical Mask, Hypamique Reborn Mask, Hypamique ทาใต้ตา, Dr.Jar+, ครีมทองคำ Counter Concept Cream, Excellenct Lifting Serum by Swalin, Serum-W-II Skin Softing, W-ii AC FC, viv Skin Serum, DerMonu, นูไวท์ เมจิกพลัส ไวท์ครีม, ดาเม่, มาจีค ยูธฟูล เรเดียนซ์ รีเจนเนอเรทติ้งครีม,Trylagina 8x เซรั่ม, Dr.Jill G5 Esscence, Magique เซรั่ม, V-Shape B-tox - กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่ามีสรรพคุณทางยา
ได้แก่ Neohairs Solution,Fatis Firming Gel
- กลุ่มผลิตภัณฑ์ที่โฆษณาว่าทำให้ขาวขึ้น สวยขึ้น ดูอ่อนเยาว์โดยการเปลี่ยนแปลงการทำงานหรือโครงสร้างร่างกาย
กลุ่มผลิตภัณฑ์ยา จำนวน 11 ผลิตภัณฑ์
-
- กลุ่มที่โฆษณาว่ารักษาสารพัดโรค (จำนวน 8 ผลิตภัณฑ์)
ได้แก่ Synol, Bl 99, Znor, ยาแผนโบราณเบอร์ 2 ตราฮุสนา, ยาแผนโบราณเบอร์ 3 ตรา ฮุสนา, ยาเอนธิก้า 4 (antica 4), ยาแผนโบราณ ยาหอม เบอร์ 5 ตรา ฮุสนา, ยาแผนโบราณ ยาเบอร์ 10 ตราฮุสนา - กลุ่มที่โฆษณาเป็นยาลดความอ้วน – ลดน้ำหนัก (จำนวน 3 ผลิตภัณฑ์)
ได้แก่ SKS Capsule Detox, O-4, พลาสเตอร์ยาหลิวซี
- กลุ่มที่โฆษณาว่ารักษาสารพัดโรค (จำนวน 8 ผลิตภัณฑ์)